فرق روانشناسی و روانپزشکی + وظایف درمانی هر کدام

تفاوت روانشناس و روانپزشک چیست؟

اگرچه روانشناس و روانپزشک به لحاظ ظاهری و کلامی یکسان به نظر می رسند، اما در حقیقت این دو رشته و خدماتی که متخخصان این حرفه ارائه می دهند، متفاوت است. به زبان ساده، روانپزشکان پزشکانی هستند که دوره های تخصصی از جمله روانپزشکی گذرانده و بر درمان مشکلات روانی و روانشناسی بر رویکرد روان درمانی و دارو درمانی تکیه دارد. در حالی که روانشناس با رویکرد گفتاردرمانی و روان درمانی به درمان بیماری های روانی می پردازد. در حقیقت اگر بیمار نیاز به درمان های دارویی روانشناس داشته باشد به یک متخصص روانپزشک ارجاع داده می شود.

یک روانپزشک به عنوان یک پزشک پزشکی طبقه بندی می شود، آن ها معاینه فیزیکی علائم را در ارزیابی خود لحاظ کرده و می توانند دارو تجویز کنند. یک روانشناس نیز به دلیل مدرک PHD خود یک پزشک است، اما از نظر پزشکی آموزش ندیده است و نمی تواند دارو تجویز کند. این بدان معنا نیست که روانشناسی کمتر مؤثر است، زیرا آن ها به تمام درمان‌های روان‌شناختی مبتنی بر شواهد آشنا هستند.

تفاوت روش درمانی روانپزشک و روانشناس

همانطور که اشاره شد، عمده ترین تفاوت روانپزشک و روانشناس در شیوه درمان است. متخصص اعصاب و روان یا روانپزشک به روش های مختلف درمان می کند و می تواند ترکیبی از درمان ها از جمله مشاوره، روان درمانی و دارو درمانی را استفاده کند. آنها معمولاً می توانند در صورت نیاز افراد را در بیمارستان بستری کرده و با دارو شرایط بیمار را کنترل کنند. برخلاف روانپزشکان، روانشناسان اجازه تجویز دارو و یا بستری کردن بیمار را نداشته و بیمار باید به روانپزشک ارجاع داده شود. در حقیقت روانشناسان متخصصانی هستند که در مورد رفتارهای انسانی آموزش دیده اند و از روش های گفتار درمانی، گروه درمانی و مشاوره به سلامت روانی بیمار کمک کرده و با تشخیص آسیب های محیطی به درمان آن ها می پردازند.

از دیگر تفاوت‌های عمده روانپزشکی و روانشناسی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

↲ آموزش و تحصیلات:

روانشناسان متخصصانی در سطح دکترا هستند که در تشخیص و درمان غیر پزشکی شرایط سلامت روان آموزش دیده اند. آنها کار کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا را در این زمینه تکمیل می کنند که می تواند بین هشت تا ده سال طول بکشد. در مقابل اما روانپزشکان، پزشک هستند. آنها تحصیلات خود را با مدرک لیسانس، اغلب در یک رشته علوم یا پیش پزشکی و به دنبال آن دانشکده پزشکی آغاز می کنند. در دانشکده پزشکی، آنها به مطالعه مغز و اعصاب، فارماکولوژی، آناتومی و سایر جنبه های پزشکی می پردازند که همه پزشکان باید یاد بگیرند. پس از فارغ التحصیلی از دانشکده پزشکی، روانپزشک یک دوره رزیدنتی را تکمیل می کند و سپس برای مجوز پزشکی اقدام می کند که این فرآیند می تواند از ابتدا تا انتها حدود ۱۲ سال طول بکشد.

↲ زمینه های تخصصی کسب کرده:

روانشناسان برای مراجعه بیمارانی با نگرانی های خفیف سلامت روانی، مانند تروما، افسردگی و اختلالات اضطرابی مواجه هستند، ایده‌آل هستند. آنها به بیماران برای تغییر الگوهای فکری و بهبود خلق و خوی خود از طریق مداخلات غیرپزشکی کمک می‌کنند. در مقابل روانپزشکان متخصص در شرایط جدی سلامت روان هستند که بیمار برای کنترل آنها نیاز به دارو خواهد داشت. بیماران مبتلا به مشکلاتی مانند اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی یا افکار جدی خودکشی به نوعی مداخله پزشکی نیاز دارند که فقط یک روانپزشک می تواند ارائه دهد. از آنجایی که داروهای بسیاری از بیماری های روانی می توانند عوارض جانبی داشته باشند، نقش پزشک در مواقع نیاز مدیریت دارو و تغییر دوز آنهاست.

↲ ارائه روش های درمانی:

هم روانشناسان و هم روانپزشکان می توانند درمان های مبتنی بر گفتار و رفتار را انجام دهند. اصلاح رفتار شامل هر دو حرفه می شود. این نوع درمان به عنوان روان درمانی شناخته می شود. روانشناسان عمدتاً از گفتار و رفتار درمانی استفاده می کنند و اکثر ایالت ها به آنها اجازه تجویز دارو را نمی دهند زیرا در مراقبت های پزشکی آموزش ندیده اند. از طرف دیگر روانپزشکان پزشک هستند و بنابراین می توانند دارو تجویز کنند. در موارد وخیم‌تر، دارو درمانی ترجیح اولیه توسط روانپزشکان است. از آنجایی که آنها به عنوان پزشکان کاملاً آموزش دیده اند، می توانند بقیه سیستم های بدن را برای علائم مشکلات ناشی از بیماری روانی بیمار نیز تحت نظر داشته باشند. به عنوان مثال، گاهی اوقات بیماری روانی می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در وزن یا فشار خون شود، پس روانپزشک می‌تواند آن‌ها را کنترل کرده و در صورت نیاز دارو تجویز کند.

تا چه زمانی باید درمان را ادامه داد؟ بشنوید از زبان دکتر علیرضا جباری:

۰۱:۴۷

تا چه زمانی باید درمان رو ادامه بدم؟

↲ فرآیند ارجاع و درمان بیمارن

بیماران ممکن است زمان سخت تری برای برقراری ارتباط با روانپزشک داشته باشند، بنابراین بسیاری از بیماران برای نگرانی های مربوط به سلامت روان خود با روانشناس، مشاور یا درمانگر شروع می کنند. در واقع، تا زمانی که نمی دانید تشخیص جدی دارید، شروع با روانشناس به عنوان یک بیمار عاقلانه است. اگر روانشناس احساس کند نمی تواند به بیمار کمک کند، معمولا او را به روانپزشک ارجاع می دهد. علاوه بر این، اگر بیمار به دلیل وضعیت سلامت روانی خود در بیمارستان باشد یا پزشک عمومی مشکوک به داشتن یک اختلال جدی سلامت روان باشد، ممکن است توسط روانپزشک ویزیت شود. اما در موارد خفیف‌تر کافی است بیمار برای مشاوره و درمان بیشتر تحت مراقبت روانشناس قرار گیرد.

برای چه مواردی به روانشناس یا رواندرمانگر مراجعه می شود؟

همانطور که اشاره شد، روانشناسان می توانند از انواع مختلف روان درمانی یا گفتار درمانی و همچنین تکنیک های فعال سازی رفتاری برای درمان بیمار استفاده کنند. به طورکلی، یک روانشناس می تواند به درمان مشکلات روانی و رفتاری بسیاری کمک کند که مهمترین آن ها عبارتند از:

• افسردگی، اضطراب یا استرس
• سوء مصرف مواد مخدر و الکل
• اختلالات اشتها
• ترس و فوبیا
• عزت نفس پایین
• اختلال استرس پس از سانحه

روانشناس همچنین می‌تواند به شما در مدیریت چالش‌هایی که ممکن است در زندگی با آن‌ها روبرو شوید، کمک کند. از مهمترین مشکلات و چلش ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استرس های اجتماعی و مالی
• قطع رابطه یا شکست عشقی
• خشونت خانگی
• غم یا سوگ

برای درمان چه مواردی باید به روانپزشک مراجعه کنیم؟

اکثر مشکلات روانی و رفتاری توسط هر دو حرفه روانشناس و روانپزشکقابل درمان هستند، اما در صورت داشتن یک بیماری روانی شدید مراجعه به یک متخصص اعصاب و روان توصیه می شود. از جمله مواردی که بهتر است برای درمان به روانپزشک مراجعه شود، عبارتند از:

• افسردگی شدید
• اختلالات اضطرابی مانند حملات پانیک و فوبیا
• شرایط پیچیده مانند اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی
• اختلالات خوردن، مانند بی اشتهایی و پرخوری
• اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)
• اختلال وسواس فکری جبری (OCD)
• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

یک رویکرد روانپزشکی ممکن است برای کسانی که مفید باشد که بیماری یا اختلال روانی آن تشخیص داده شده است و بیمار نیاز به درمان های پزشکی فراتر از روان درمانی دارند. به طورکلی، در صورت داشتن یکی از شرایط زیر بهتر است به یک متخصص اعصاب و روان مراجعه کنید:

• وضعیت بیمار بسیار شدید است.
• اختلال روانی یا رفتاری مدت زیادی طول کشیده است و یا باز هم ادامه دارد.
• روان درمانی دیگر موثر نیست.
• فرد به به خودآزاری یا خودکشی فکر می کند.
• روانشناس یا روان درمانگر، بیمار را به متخصص اعصاب و روان ارجاع می دهد.

همکاری روانپزشک و روانشناس برای درمان بیمار

از آنجایی که به طور معمول روانپزشکان متقاضیان زیادی دارند، بسیاری از آنها از همواره با روانشناسان همکاری خواهند کرد تا اطمینان حاصل کنند که بیمارانی که بیشترین نیاز را به کمک روانپزشک دارند، از خدمات درمانی متخصص اعصاب و روان بهره مند شوند. همچنین بسیاری از روانشناسان هم با این رویکرد با یک روانپزشک همکاری می کنند تا اطمینان حاصل نمایند که بیماران می توانند در صورت نیاز دارودرمانی را در پیش بگیرند.

روانپزشک چه تحصیلاتی دارد؟

به طورکلی، روانپزشکی شاخه ای از پزشکی است، بدین شکل که افراد پس از اتمام دوره ۷ ساله پزشکی عمومی می توانند در آزمون تخصص رشته روانپزشکی شرکت کرده و پس از گذراندن دوره تخصصی اجازه درمان دارند. روانپزشکان می توانند در بیمارستان ها، کلینیک ها و خدمات بهداشت روانی جامعه و همچنین در مطب خصوصی فعالیت کنند.

روانشناس و روان درمانگر چه تحصیلاتی دارد؟

یک روانشناس اگرچه در حوزه پزشکی سلامت روان تحصیل می کند، اما آموزش های پزشکی نخواهد دید و به عنوان یک پزشک شناخته نمی شود. آن ها اغلب به مطالعه اختلالات روانی و تشخیص و مدیریت آنها پرداخته و از پیشرفت آن جلوگیری می کنند. در حقیقت متدهای درمانی روانشناسان بسیار متفاوت از روانپزشکان است.

البته برخی از روانشناسان برای تایید در زمینه های خاص روانشناسی، مانند روانشناسی بالینی، عصب روانشناسی، سلامت، جامعه، پزشکی قانونی، سازمانی، و روانشناسی ورزشی و ورزشی، آموزش های بیشتر را تکمیل می کنند. روانشناسان می توانند در زمینه هایی مانند مدارس، بیمارستان ها، خدمات بهداشتی اجتماعی، دادگاه ها، زندان ها، مشاغل و مراکز خصوصی فعالیت کنند.

روانپزشکی به عنوان شغل بهتر است یا روانشناسی؟

اگر می خواهید در زمینه سلامت روان کار کنید، باید بین روانشناسی و روانپزشکی یکی را انتخاب کنید. هر دو شغل تقاضای زیادی دارند. اداره آمار کار حاکی از رشد ۶ درصدی نیاز به روانشناس و افزایش ۹ درصدی تقاضا برای روانپزشک است. هر دو نقش پتانسیل کسب درآمد شش رقمی را نیز دارند. با این حال، همانطور که قبل‌تر اشاره شد، مسیر تحصیلی و شغلی برای شروع کاملا متفاوت است.

ابتدا مشخص کنید که در کجا کار می کنید. آیا فکر می کنید می خواهید در یک مرکز مشاوره یا در یک کلینیک پزشکی یا بیمارستان کار کنید؟ دوم، تصمیم بگیرید که آیا می‌خواهید با بیمارانی که شرایط سلامت روانی جدی دارند یا افرادی که با مشکلات خفیف سلامت روانی دست و پنجه نرم می‌کنند کار کنید. مشخص کنید که آیا باید حرفه خود را به سرعت شروع کنید یا زمانی برای دوره طولانی تری مطالعه دارید. در نهایت، تصمیم بگیرید که آیا آمادگی پذیرش چالش دانشکده پزشکی را دارید یا اینکه ممکن است یک دوره تحصیلی آکادمیک تر برای شما مناسب تر باشد. در نهایت هر چه که انتخاب کنید، کار در سلامت روان می تواند بسیار مفید باشد. کمک به افراد در مورد نگرانی‌های مربوط به سلامت روانی یا رفتاری‌شان تا بتوانند زندگی پایدار و با ارزشی داشته باشند، می‌تواند بسیار خوشحال کننده باشد. اگر نمی خواهید به دانشکده پزشکی بروید اما می خواهید از افرادی که با نگرانی های سلامت روان سروکار دارند حمایت کنید، یک حرفه در روانشناسی می تواند برای شما مناسب باشد.

و در نظر داشته باشید که…

تفاوت اصلی روانپزشکی و روانشناسی این است که یک روانپزشک به عنوان یک پزشک آموزش دیده است و می تواند دارو تجویز کند. درحالی که روانشناس آموزش پزشکی ندیده و نمی تواند دارو تجویز کند. با این حال، شباهت های زیادی بین روانپزشکان و روانشناسان وجود دارد. هر دو آموزش دیده اند تا بفهمند مغز شما چگونه کار می کند، چگونه فکر می کنید و چگونه رفتار می کنید. هر دو می توانند از انواع مختلف مشاوره و روان درمانی برای کمک استفاده کنند. در پایان توصیه می شود در صورت مشاهده علائم غیر طبیعی روحی و روانی به بهترین روانپزشک تهران مراجعه نمایید.