اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

اختلال شخصیت اسکیزوتایپال (STPD) یک وضعیت سلامت روانی است که با الگوی ثابتی از ناراحتی شدید در روابط و تعاملات اجتماعی مشخص می شود. افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال ، افکار، گفتار و رفتارهای غیر معمولی دارند که معمولاً مانع از توانایی آنها در ایجاد و حفظ روابط می شود.

در این مقاله از سایت دکتر علیرضا جباری، با ما همراه باشید تا این نوع اختلال شخصیت و نحوه کنار آمدن با آن را بیشتر بشناسید.

اسکیزوتایپال چیست؟

اختلال شخصیت اسکیزوتایپیال (STPD) با یک الگوی فراگیر از ناراحتی شدید و کاهش ظرفیت برای روابط نزدیک، با شناخت و ادراک تحریف شده، و با رفتار غیرعادی مشخص می شود. اگر مبتلا به STPD هستید، ممکن است دیدگاه های تحریف شده از واقعیت، خرافات و رفتارهای غیرعادی داشته باشید و روابط شما احتمالاً با این علائم مختل می شود.

اختلال شخصیت اسکیزوتایپال یکی از زیر گروه های اختلالات شخصیت «خوشه‌ای A» است که شامل تفکر یا رفتارهای غیرعادی است. اختلالات شخصیت، الگوهای رفتاری مزمن (دراز مدت) ناکارآمدی هستند که انعطاف ناپذیر و شایع  هستند و منجر به مشکلات اجتماعی و پریشانی می شوند.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال معمولا رفتار غیرعادی، گفتار عجیب و غریب و باورهای جادویی از خود نشان می دهند و ممکن است متوجه نباشند که رفتارشان غیرعادی یا مشکل ساز است. حتی برخی از افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال بعداً به اسکیزوفرنی مبتلا می شوند.

نشانه ها و علائم اختلال اسکیزوتایپال

افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال، در موقعیت های اجتماعی گوناگون ناراحتی و پریشانی شدیدی را تجربه می کنند. ممکن است در ایجاد روابط نزدیک و حفظ آنها با مشکلات زیادی روبرو شوند، که دلیل آن تا حدودی به دلیل تفسیر تحریف شده از تعاملات اجتماعی و همچنین رفتار اجتماعی عجیب و غریب است.

اگر اختلال شخصیت اسکیزوتایپال دارید، ممکن است:

• اضطراب اجتماعی شدید و روابط اجتماعی ضعیف داشته باشید.
• به جز بستگان درجه یک، دوستان نزدیک یا افراد مورد اعتماد دیگری نداشته باشید.
• رفتارها و برخورد های  خاص داشته باشید.
• افکار و گفتار عجیب و غریب داشته باشید، مانند استفاده از عبارات بیش از حد انتزاعی یا عینی یا استفاده از عبارات یا کلمات به روش های غیر معمول.
• تجربیات ادراکی غیرمعمول و باورهای جادویی داشته باشید، مانند اینکه فکر کنید قدرت های ماوراء الطبیعه خاصی دارند.
• موقعیت ها یا اتفاقات معمولی را غلط برداشت کرده و معانی خاصی برای آنها تفسیر کنید.
• پارانوئید باشید و به نیات دیگران مشکوک باشید.
• در پاسخگویی مناسب به نشانه های اجتماعی، مانند حفظ تماس چشمی، مشکل داشته باشید.
• فقدان انگیزه و کم کاری در محیط های آموزشی و کاری داشته باشید.

فراموش نکنید که فرد مبتلا به اختلال اسکیزوتایپال عموماً در مورد اینکه چگونه افکار و رفتارهای خود بر دیگران تأثیر می گذارد آگاهی ندارد.

 علت بروز اسکیزوتایپال

اختلالات شخصیت، از جمله اختلال شخصیت اسکیزوتایپال، یکی از ناشناخته ترین شرایط سلامت روان است. محققان هنوز در تلاش برای کشف علت دقیق آنها هستند، اما معتقدند که آنها به دلیل چندین عامل ایجاد می شوند.

محققان فکر می کنند علت اختلال شخصیت اسکیزوتایپال (STPD) عمدتاً بیولوژیکی و ژنتیکی است زیرا بسیاری از تغییرات مغزی مشخصه اسکیزوفرنی را به اشتراک می گذارد. اختلال شخصیت اسکیزوتایپال همچنین در میان خویشاوندان بیولوژیکی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا اختلالات شخصیتی خوشه A شایع تر است، که نشان دهنده یک پیوند ژنتیکی است.

اختلال شخصیت اسکیزوتایپال قابل درمان است؟

افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال به ندرت به دنبال درمان این اختلال هستند و در اکثر مواردی که آنها به پزشک مراجعه می کنند، دلیل غالب برای درمان یک اختلال مرتبط مانند افسردگی یا اضطراب است. درمان اختلال شخصیت اسکیزوتایپال می تواند شامل موارد زیر باشد:

۱- داروهای ضد روان پریشی

پزشک گاهی اوقات داروهای ضد روان پریشی (نورولپتیک) با دوز پایین را برای افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال برای درمان علائم زیر تجویز می کنند:

• ویژگی های شناختی
• گفتار عجیب و غریب
• افسردگی
• اضطراب
• تکانشگری

داروهای ضد روان پریشی به ویژه برای افرادی با علائم اسکیزوتایپال نسبتاً شدید و کسانی که علائم روان پریشی خفیف و گذرا را تجربه می کنند مفید است.

۲- روان درمانی

روان درمانی (گفتار درمانی) اصطلاحی برای انواع تکنیک های درمانی است که هدف آن کمک به افراد در شناسایی و تغییر احساسات، افکار و رفتارهای نگران کننده است. کار با یک متخصص بهداشت روان، مانند روانشناس یا روانپزشک، می تواند حمایت، آموزش و راهنمایی را برای فرد و عزیزانش فراهم کند.

انواع روان درمانی که ممکن است برای افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال مفید باشد عبارتند از:

• گروه درمانی: این نوعی از روان درمانی است که در آن گروهی از افراد با هم ملاقات می کنند تا مشکلات خود را با هم زیر نظر یک درمانگر یا روانشناس شرح دهند و به بحث بگذارند. گروه درمانی ممکن است به فرد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال  کمک کند تا مهارت های اجتماعی خود را توسعه دهد، زیرا این درمان به اضطراب و بی دست و پا بودن اجتماعی می پردازد. با این حال، افراد با علائم شدیدتر ممکن است در گروه درمانی اختلال ایجاد کنند، به خصوص اگر دارای تفکر و رفتار پارانوئید برجسته باشند.

• درمان شناختی رفتاری (CBT): این یک نوع درمان ساختاریافته و هدف گرا است. یک درمانگر یا روانشناس به شخص کمک می کند تا نگاه دقیق تری به افکار و احساسات خود بیندازد تا بفهمد افکارش چگونه بر اعمالش تأثیر می گذارد. برای فردی که دارای اختلال شخصیت اسکیزوتایپی است، یک درمانگر ممکن است بر روی آزمایش واقعیت و توجه به مرزهای بین فردی تمرکز کند. آنها همچنین ممکن است به فرد کمک کنند تا الگوهای تفکر تحریف شده، مانند تفکر ارجاعی، پارانوئید یا جادویی را تشخیص دهد.

روش های تشخیص اختلال اسکیزوتایپال

با شخص دارای اختلال اسکیزوتایپال چگونه رفتار کنیم؟

• اجتناب از سلب مسئولیت از آنها و انجام رفتارهای ناتوانمند ساز
• ارائه تشویق مثبت برای مسئولیت هایی که به خوبی انجام می شود
• اطمینان دادن به اینکه آنها شایسته عشق و دوستی هستند
• پیشنهاد و هدایت آنها به قرار ملاقات های درمانی

اهمیت پیشگیری و رفتار خانواده در اسکیزوتایپال

با اختلال شخصیت اسکیزوتایپال مهربان باشید

مهم است که به یاد داشته باشید که اختلال شخصیت اسکیزوتایپال (STPD) یک وضعیت سلامت روان است. مانند همه شرایط سلامت روان، جستجوی کمک به محض ظاهر شدن علائم می تواند به کاهش اختلالات در زندگی شما کمک کند. متخصصان سلامت روان می توانند طرح های درمانی ارائه دهند که می تواند به مدیریت افکار و رفتارها کمک کند.

اعضای خانواده افراد مبتلا به STPD نیز استرس، افسردگی و انزوا را تجربه می کنند. به یاد داشته باشید که مهم است که از سلامت روان خود مراقبت کنید و در صورت مشاهده این علائم به دنبال کمک باشید.

*~سوالات متداول درباره اختلال شخصیت اسکیزوتایپال~*