بهترین روش درمان وسواس کندن مو (تریکوتیلومانیا)

وسواس کندن مو (تریکوتیلومانیا)

وسواس کندن مو یا تریکوتیلومانیا (Trichotillomania) یک اختلال روانی است که در آن بیمار تمایل فوری به کندن موهای خود دارد. این اختلال وسواس در برخی موارد نشان از استرس شدید یا نوعی وسواس عملی دارد. البته شایان ذکر است که این افراد به دلیل ابتلا به وسواس فکری دست به چنین عملی می زنند. کشیدن مو معمولاً قبل یا بعد از بلوغ شروع می شود. حدود ۱ تا ۲ درصد افراد به این اختلال مبتلا هستند و حدود ۹۰ درصد بزرگسالان مبتلا به اختلال کشیدن مو زن هستند.

بسیاری از افراد مبتلا به شیدایی فقط بر روی کندن یک یا دو ناحیه از پوست سر تمرکز می کنند. با این حال، کشیدن موی فرد مبتلا فقط به پوست سر محدود نمی‌شود، زیرا ممکن است به کشیدن مو از مکان‌های دیگر مانند: ابرو، مژه یا هر ناحیه مودار دیگر بدن خود متوسل شود. با گذشت زمان، این منجر به لکه های طاسی و نازک شدن مو می شود.

علائم تریکوتیلومانیا (وسواس کندن مو)

از مهمترین علائم و نشانه های تریکوتیلومانیا عبارتند از:

1. کشیدن مداوم مو
2. کوتاه کردن قسمت هایی از مو
3. مو خوردن (که خود یک اختلال روانی مستقل است).
4. احساس آرامش پس از کندن مو

مکان های رایج برای کشیدن مو عبارتند از:

• سر
• ابروها
• مژه ها
• ریش
• موهای ناحیه تناسلی

علت وسواس کندن مو

علت ایجاد بیماری تریکوتیلومانیا یا وسواس کندن مو به طور کامل شناخته شده نیست، اما مانند بسیاری از اختلالات روانی، روانپزشکان ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی را در ایجاد و پیشرفت بیماری دخیل می دانند. برخی از عواملی که می تواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد عبارت است از:

• سابقه خانوادگی
• سن افراد: اغلب بین سنین ۱۰ تا ۱۳ شروع می شود و تا آخر عمر باقی می ماند.
• سایر اختلالات روحی و روانی مانند افسردگی، اضطراب، اختلال وسواس فکری-عملی
• قرار گرفتن در موقعیت های استرس زا

سایر مشکلات روانشناختی در مبتلایان به تریکوتیلومانیا

همان طور که اشاره شد، تریکوتیلومانیا یک وضعیت روانشناختی است که گاهی اوقات با سایر شرایط روانی ظاهر می شود. شناسایی این اختلالات می تواند به درمان وسواس کندن مو کمک کند. مهمترین مشکلات روانی همراه با تریکوتیلومانیا عبارتند از:

•  اختلال وسواس جبری (OCD).
•  اضطراب و افسردگی
•  اوتیسم و ​​اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD)  

همه افراد مبتلا به شرایط فوق به تریکوتیلومانیا مبتلا نیستند. علائم کندن مو به دلایل زیادی ظاهر می شوند، از جمله:

1. از گذشتن مو بین انگشتان خود لذت می برند.
2.  از احساس کندن مو از ریشه در پوست سر لذت ببرید.
3. فرد از احساس اضطراب، کسالت، خشم، شرم و استرس رنج می برد.

تشخیص وسواس کندن مو

اولین قدم در درمان وسواس کندن مو، تشخیص آن با مراجعه به یک روانپزشک و یا روانشناس است. روانپزشک با در نظر داشتن مواردی که پیشتر اشاره کردیم به همراه بررسی میزان ریزش مو، در نظر داشتن سایر عوامل احتمالی در کندن و یا ریزش مو، بررسی سایر بیماری های جسمی و روانی بیمار و دیگر معیارهای تشخیصی می تواند این بیماری را تشخیص دهد.

درمان وسواس کندن مو (تریکوتیلومانیا)

پس از تشخیص با توجه به شرایط بیمار (پیشرفت بیماری، مدت زمان آغاز بیماری، شرایط جسمی، روحی، تاریخچه پزشکی و سایر بیماری های روحی) درمان هایی پیشنهاد می شود. به طورکلی دو رویکرد برای درمان وسواس کندن مو وجود دارد که شامل روان درمانی و دارودرمانی می شود.

روان درمانی

• آموزش تغییر عادت: بیماران مبتلا به اختلال تریکوتیلومانیا در شرایط خاص مانند قرار گرفتن در موقعیت استرس زا و یا افزایش فشارهای روحی و کاری ممکن است اقدام به کندن موهای خود نمایند، بنابراین در طی جلسات روان درمان، روانشناس به بیماران کمک می نماید تا ابتدا موقعیت هایی را که باعث می شود کندن موهای خود را شروع نمایند شناسایی نمایند و سپس با قرار گرفتن در این موقعیت ها رفتارهای دیگری را به جای کندن موها جایگزین نمایند. به عنوان مثال بیمار می تواند مشت های خود را گره نماید تا زمانی که دیگر افکار کندن موهای خود را نداشته باشد، تکنیک های دیگر شامل حرکت دست از سر به سمت یک وسیله ی دیگر که در روی میز یا مکان نزدیک دیگر قرار گرفته می باشد. به طور کلی هر بیمار با توجه به عادت ها مختلف می تواند تکنیک های مختلف تغییر رفتار را شناسایی و آزمایش نماید و در انتها روشی را که در اغلب اوقات برای او مفید بوده است را به عنوان عادت جایگزین انتخاب نماید.
• درمان شناختی: در طی این درمان، روانشناس به شما کمک می نماید تا باورهای که در رابطه با کشیدن موها دارید را بشناسید و این باورها را تغییر دهید.
• درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد: در طی این درمان به شما کمک می شود تا تمایل به کندن موها را بدون کندن مو بپذیرید.

دارودرمانی

تجویز دارو برای درمان وسواس کندن مو مبتنی بر روان درمانی و تحت نظر یک روانشناس و یا روانپزشک انجام می شود. در صورتی که درمان های اشاره شده مفید واقع نشد و یا گاهی به صورت همزمان با درمان های روان درمانی لازم است تا بیمار تحت نظر یک روانپزشک از داروهایی نیز جهت کنترل و درمان این اختلال استفاده نماید.

بهترین دارو برای درمان وسواس کندن مو

نکته ای که مبتلایان به اختلال تریکوتیلومانیا باید بدانند این است که هیچ دارویی برای درمان این بیماری توسط سازمان غذا و دارو تائید نشده است و داروهایی که در ادامه ذکر می شود و یا داروهایی که توسط روانپزشک برای آنها تجویز می شود تنها می تواند برای کاهش علائم و یا درمان برخی از عوارض همراه بیماری مفید واقع شود.

برخی از داروهایی که در درمان وسواس کندن مو تجویز می شود عبارتند از:

• کلومیپرامین: این دارو برای درمان بیماری افسردگی به کار برده می شود. بر اساس تحقیقات این دارو می تواند در کاهش علائم و عوارض بیماری تریکوتیلومانیا نیز موثر باشد.
• N استیل سیستئین: اسید امینه ای است که بر انتقال دهنده های عصبی رفتاری تاثیرگذار می باشد.
• اولانزاپین: دارویی است که در درمان برخی بیماری ها مانند افسردگی، اختلال دو قطبی و اسکیزوفرنی استفاده می شود و منجر به کاهش توهم، کاهش اضطراب و افزایش افکار مثبت می شود.

نکاتی برای مصرف دارو

نکاتی که در هنگام مصرف دارو باید رعایت نمود:

1. بیمارانی که تحت دارودرمانی قرار می گیرند باید جلسات مشاوره و روان درمانی خود را نیز به طور کامل پیگیری نمایند.
2. از قطع دارو و یا هرگونه افزایش و کاهش دارو بدون نظر پزشک خودداری نمایند.
3. در صورت بروز هرگونه عوارض جسمی و روانی باید در اولین فرصت به روانپزشک خود مراجعه نمائید تا عوارض بررسی شود و در صورت نیاز داروهای جایگزین برای شما تجویز شود.

کلام آخر

وسواس کندن مو یا تریکوتیلومانیا سالانه افراد زیادی را در سراسر جهان مبتلا می کند. همان طور که اشاره شد، این یک بیماری روانی قابل درمان است و راه های زیادی برای درمان وسواس به کمک درمان روانشناختی و دارویی وجود دارد. معمولا درمان وسواس کند مو که بالا ذکر شد، در اکثر موارد باعث می شود که بیماران کندن موهای خود را کاهش دهند و یا اینکه به طور کامل متوقف نمایند. لذا اگر شما یا شخصی از اطرافیانتان به این اختلال مبتلا هستید به بهترین روانپزشک تهران مراجعه کنید.