دکتر علیرضا جباری » تفاوت ترس و اضطراب چیست؟
مدت زمان مطالعه ۸ دقیقه

تفاوت ترس و اضطراب چیست؟

اضطراب به یکی از بیماری های رایج تبدیل شده است که هر فردی در مقطعی از زندگی خود به آن مبتلا می شود. کمتر فردی را می یابیم که چه در گذشته، چه در حال حاضر و چه در آینده دچار آن نشده باشد. حس ترس نیز یکی از احساس های شناخته شده از انسان اولیه تا به امروز است. اما تفاوت ترس و اضطراب چیست؟ آیا ترس های طولانی مدت ممکن است شرایط ایجاد اختلال های اضطرابی را فراهم کند؟ ما در این مقاله قصد داریم به ویژگی های ترس طبیعی و اضطراب ها پرداخته و فرق ترس و اضطراب را مورد بررسی قرار دهیم، لذا تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

اضطراب چیست؟

اضطراب حالتی روانی و فیزیولوژیکی است که از ترکیبی از عناصر شناختی، فیزیکی و رفتاری در بدن انسان و ترکیبات آن تشکیل شده است.اضطراب نیز احساس ناخوشایندی است که معمولاً با ناراحتی، ترس یا تردید همراه است.اغلب اضطراب ها با رفتارهایی که حالت تنش و ناراحتی مانند حرکت، گام های مداوم به جلو و عقب، علائم فیزیکی، ناتوانی در تفکر صحیح و سایر علائم ناخوشایند را منعکس می کنند، ظاهر می شوند.

تفاوت بین اضطراب و ترس

ترس احساسی است که فرد با دیدن و تجربه مستقیم چیزی تجربه می کند، مثلاً اگر در وسط خیابان راه می روید و سگی خشن به شما حمله می کند، در این صورت تا حدودی از آن می ترسید و یا فریاد می زنید. در مورد اضطراب هم باید گفت که این نوعی ترس است که در آن نگران چیزهایی هستید، اما بدون اینکه آنها را تجربه کنید یا مستقیماً آنها را ببینید، یعنی فقط به چیزها فکر می کنید. این ترس های ناشی از تفکر یا تخیل ممکن است در آینده باشد، یعنی از ابتدا در مقابل شما اتفاق نیفتاده است. ما این را در مورد مثال قبلی اعمال می کنیم: وقتی در خانه هستید و با آرامش به سگ ها فکر می کنید، دچار اضطراب می شوید.

به طورکلی، تفاوت واضح بین اضطراب و ترس این است که ترس برای مدت کوتاهی ایجاد می شود، در حالی که اضطراب برای دوره های طولانی که ممکن است روزها و شب ها طول بکشد، ادامه دارد. اما عامل مشترکی که اضطراب و ترس را با هم ترکیب می کند این است که هر دو احساس یکسانی را در اندام های بدن ایجاد می کنند و این احساس شبیه به تغییرات فیزیولوژیکی است که در بدن رخ می دهد.

ترس و اضطراب

تفاوت بین احساس اضطراب و داشتن یک اختلال اضطرابی چیست؟

نوع دیگری به نام اختلال اضطرابی وجود دارد که اضطراب شدید و مداومی است که ماه ها طول می کشد. به بیان ساده تر اختلال اضطرابی تجربه شدید اضطراب است که با میزان خطری که ما در معرض آن قرار داریم نامتناسب است. می توان گفت که اختلال اضطراب از اضطراب مفرط ناشی می شود که وظایف کاری و زندگی روزمره باز می دارد. اختلالات اضطرابی حدود ۱۴ درصد از افراد در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می دهد و این موارد را می توان بدون استفاده از داروها یا داروهای ضد اضطراب درمان کرد.

بیشتر بخوانید: آیا اضطراب ژنتیکی است؟

علائم اضطراب

علائم در هر مورد و از فردی به فرد دیگر متفاوت است، زیرا موارد پاسخ انسان به مشکلات و موانعی که در زندگی روزمره با آن روبرو هستند متفاوت است. به طور کلی علئم اضطراب را می توان به ۴ نوع تقسیم کرد:

  1. علائم ناشی از تنش سیستم عصبی
  2. علائمی که بر شکم و قفسه سینه تأثیر می گذارد
  3. علائم ثانویه
  4. علائم روانی

علائم اضطراب در سیستم عصبی

ضربان قلب نامنظم یکی از علائم اضطراب در سیستم عصبی است، زیرا سطح آدرنالین در داخل بدن افزایش یافته و در نتیجه سبب تسریع ضربان قلب می شود. گاهی اوقات با حملات شدید اضطراب، فرد احساس لرز می کند و دلیل آن این است که هورمون آدرنالین عضلات و حواس را برای آمادگی برای حرکت تحریک می کند، گویی در آستانه شرکت در یک مسابقه دویدن هستید و یا برای آن آماده می شوید.

همچنین، فرد احساس خشکی در دهان می کند که ناشی از اثر آدرنالین بر غدد بزاقی است، انتظار می رود افراد در مواجهه با چنین شرایطی غذا نخورند. از دیگر علائم اضطراب می توان به تعریق اشاره کرد، به طوری که فرد در مواجهه با اضطراب تحت تاثیر هورمون آدرنالین قرار گرفته و تعریق افزایش پیدا می کند.

علائم اضطراب در دستگاه گوارش و تنفس

 فرد احساس گرفتگی معده یا حالت تهوع شدید در ناحیه شکم می کند و دلیل آن تاثیر هورمون هایی است که در اثر احساس اضطراب بر روی دستگاه گوارش پمپاژ شده و بدن پمپاژ آن را کاهش داده است. برخی از افرادی که در معرض اضطراب هستند به طور مداوم تعداد دفعات رفتن او به دستشویی را افزایش می دهند. علاوه بر این، درد در برخی از نواحی قفسه سینه ناشی از ضربان قلب سریع و افزایش تعداد تنفس در افراد مضطرب مشاهده می شود که باعث احساس سنگینی در قفسه سینه خواهد شد.

برخی از افراد به دلیل دستورالعمل ها و سیگنال های حسی که از سیستم عصبی مرکزی به بدن برای تنفس با سرعت بیشتر صادر می شود، احساس مشکل در تنفس می کنند. حتی باعث افزایش جریان اکسیژن به رگ های خونی می شود. در برخی موارد شدید، فرد احساس خفگی می کند و این به دلیل بالا بودن آدرنالین و تأثیر آن بر هضم غذا بیشتر از تأثیر هورمون های ترس بر میزان تنفس است.

 علائم ثانویه مرتبط با اضطراب

بی حسی در اندام ها از دیگر علائم اضطراب است، به طوری که فرد مضطرب احساس بی حسی در انگشتان دست، پاها و سایر اندام های حرکت خود کرده و گاهی ممکن است به دلیل آدرنالین نیز دچار اسپاسم عضلانی شود.علاوه بر این، زمانی که اثر آدرنالین بر پوست و رگ‌های خونی افزایش می‌یابد، فرد احساس سرما می‌کند. در اولین انقباض عروق خونی و پس از مدتی شل شدن رگ‌ها و جریان خون زیاد، فرد احساس گرمای شدید می‌کند.

علائم روانشناختی اضطراب

یکی از علائم رایج که از نظر روانی با اضطراب مرتبط است، وجود اسکیزوفرنی یا احساس برخی از این افراد است که از بدن خود جدا شده اند و آنچه در اطرافشان می گذرد واقعی نیست. البته تداوم چنین احساسی بسیار آزاردهنده است. برخی از افراد زمانی که در معرض موقعیت های شدید قرار می گیرند، کنترل بدن خود را از دست می دهند یا میزان پاسخ ناخودآگاه آنها ضعیف است.

همچنین، از دیگر علائم روانشناختی اضطراب می توان به ترس از مرگ اشاره کرد. این افراد معتقدند که علائم ناشی از اضطراب و ترس یک بیماری جسمی است و نه یک علامت همراه با اضطراب، که یک بیماری حسی یا روانی را نشان می دهد.

رابطه ترس و اضطراب

ترس ها یکی از دلایل اصلی اضطراب هستند، زیرا مردم از آینده و از شکست می ترسند. آنها از طرد شدن، بیماری، مرگ و چیزهایی که در برخی موارد ممکن است خیالی به نظر برسند می ترسند. روانشناسان ۶ نیاز اساسی را که انسان ها همیشه نیاز به برآوردن آنها دارند شناسایی کرده اند و آنها را از نیازهایی که اهمیت بیشتری برای انسان پیدا کرده است به نیازهای کم اهمیت تر تقسیم می کنند:

  • نیاز به بقا (یعنی حیات و وجود مستمر)
  • نیاز به امنیت، چه اقتصادی و چه احساسی
  • نیاز به رابطه جنسی (مانند ازدواج و ابراز عشق)
  • نیاز به اهمیت (فردی با ارزش و شایسته توجه بودن)
  • تحقق خود (برای رسیدن به برخی از اهدافی که به دنبال دستیابی به آن است).
  • نیاز به شخصیت یا هویت (یعنی احساس هویت)

نرسیدن یا دست نیافتن به هریک از موارد ذکر شده می تواند حس ترس و اضطراب را برانگیخته و تداوم این اضطراب ها و ترس ها به اختلال اضطرابی تبدیل شود.

درمان ترس و اضطراب

اگرچه تفاوت ترس و اضطراب مشخص است، اما این دو جدا از هم نیستند. در واقع اضطراب ناشی از ترس است که در تمام زندگی بشری تجربه شده و خواهد شد. بنابراین هر ترس و اضطرابی مشکل ساز نیست، اما در مواردی که اضطراب ها طولانی مدت، بدون دلیل قانع کننده و فلج کننده می شونند، بهتر است از یک روان درمانگر یا روانپزشک کمک گرفته شود. اگرچه شناسایی علت ترس و اضطراب و تغییر سبک زندگی مانند توجه به تغذیه و خواب می تواند به کنترل اضطراب کمک کند.
با این حال روش های پزشکی مانند درمان شناختی رفتاری، مشاوره، روان درمانی و درمان های دارویی می توانند به اضطراب های مزمن کمک کنند.

کلام آخر

ترس و اضطراب ارتباط نزدیکی با هم دارند و هر دو حاوی ایده خطر یا احتمال آسیب هستند. با این حال تفاوت در ترس و اضطراب وجود دارد. به طور کلی، ترس به عنوان یک واکنش به یک خطر خاص و قابل مشاهده در نظر گرفته می شود، در حالی که اضطراب به عنوان یک ترس منتشر، نوعی ترس بدون رخ داد و تنها توهمی در آینده دیده می شود. اگرچه همه اضطراب ها و ترس ها نیاز به درمان ندارند، اما اضطراب های طولانی مدت و شدید که زندگی عادی فرد را متخل کرده است، نیاز به درمان روانشناختی یا دارویی دارد. در پایان توصیه می شود برای مدیریت اضطراب های مزمن به بهترین روانپزشک تهران مراجعه کنید.

دکتر علیرضا جباری

دکتر علیرضا جباری

متخصص اعصاب و روان و رواندرمانگر در تهران، دارای گواهینامه تخصصی اعصاب و روان،  دارای گواهینامه بین الملی در درمان های متمرکز بر هیجان Emotion focused therapy تحت نظر Juliett beeking، دارای گواهینامه هیپنوتیزم تراپی از انجمن هیپنوتیزم ایران، دوره تخصصی رواندرمانی و تراپی تحت نظر اساتید و سوپرویژن از اساتید مربوطه، روانپزشک و رواندرمانگر سازمان بین اللملی پزشکان بدون مرز در پروژه جنوب تهران از سال 98 تا کنون، روانپزشک و رواندرمانگر در بیمارستان بین اللملی کیش از سال 97 تا کنون
برچسب ها:
مقالات مرتبط
راه های درمان فوبیا و انواع آن

راه های درمان فوبیا و انواع آن

فوبیا یا هراس زدگی از جمله اختلالات روان شناختی است که در افراد مختلف موجب بروز ترس و هراس در موقعیت های خاص می گردد. فوبیا در دسته اختلالات اضطرابی قرار می گیرد و با علائم و نشانه هایی خاص همراه...

اختلال شخصیت اسکیزوئید 

اختلال شخصیت اسکیزوئید 

اختلال شخصیت اسکیزوئید (SPD) یک بیماری مزمن و فراگیر است که با انزوای اجتماعی و احساس بی تفاوتی نسبت به افراد دیگر مشخص می شود. افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، اغلب به عنوان افراد دور یا گوشه...

علائم اعتیاد به ماده مخدر گل و درمان آن

علائم اعتیاد به ماده مخدر گل و درمان آن

این روزها نام ماده مخدر گل زیاد به گوشمان می رسد. ماریجوانا که با نام گل در میان افراد شناخته می شود، یکی از مشتقات شاهدانه محسوب می شود. مصرف گل، این مادّه مخدر تاثیر مستقیمی بر سیستم اعصاب مرکزی...

پرسش و پاسخ تکمیلی

سوالات شما در اسرع وقت پاسخ داده شده و از طریق ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد

۰ Comments
Submit a Comment

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

4 × 2 =