تمام افراد در بازهای از زندگی خود احساس ناراحتی میکنند و حتی ممکن است افسردگی را نیز تجربه کنند. ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد که انگیزهای برای انجام فعالیتهای روزانهتان نداشته باشید یا احساس بی ارزش بودن کنید. افسردگی با ناراحتیهای روزانه که پیش میآید متفاوت است و حتی خود انواع مختلفی دارد. در صورتی که افسردگی تداوم پیدا کند به افسردگی ماژور منجر میشود و ابعاد بیشتری پیدا میکند. برای آشنایی با نحوه تشخیص افسردگی ماژور، تمایز آن با سایر مشکلات و روشهای درمان آن لطفا تا انتها با ما همراه شوید.
منظور از افسردگی ماژور چیست؟
افسردگی به طور کلی به عنوان یک اختلال خلقی تک قطبی تعریف میشود که باعث ایجاد خلق پایین میشود. افسردگی ماژور اختلال خلقی است که به صورت مزمن بروز پیدا میکند و معمولا از چند هفته بیشتر به طول میانجامد. این اختلال شایع و به شدت جدی است و میتواند ابعاد مختلف زندگی را در بر بگیرد. افسردگی ماژور علائم شدیدی در فرد ایجاد میکند و بر تفکر، عواطف و رفتار فرد تاثیرگذار است.
افسردگی ماژور با یک سری علائم مشخص میشود که باید این علائم حداقل دو هفته در فرد وجود داشته باشد. این علائم بر اساس کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM 5) که توسط انجمن روانپزشکان آمریکا منتشر شده طبقه بندی میشوند. در ادامه بیشتر در مورد علائم و روشهای تشخیص افسردگی ماژور صحبت میکنیم.
✍️ بیشتر بدانید: انواع رایج افسردگی
چه افرادی بیشتر در معرض افسردگی ماژور قرار دارند؟
دقیقا مشخص نیست که چه چیزی باعث ایجاد افسردگی ماژور میشود اما مشخص شده است که برخی فاکتورها میتوانند در آن دخیل باشند. عواملی مثل وراثت، اختلالات هورمونی، بیماریهای جسمی، میزان ناقلهای عصبی مغز و برخی عوامل دیگر میتواند بر افسردگی ماژور تاثیر بگذارد. تحقیقات نشان میدهند که افسردگی ماژور برخی افراد را بیشتر هدف قرار میگیرد. در ادامه به مهمترین ویژگیهای افرادی که تحت خطر افسردگی ماژور قرار دارند، اشاره میکنیم:
- افرادی که در سن ۲۰ تا ۳۰ سالگی قرار دارند بیشتر در معرض افسردگی ماژور هستند
- افرادی که رویدادهای آسیب زا مثل از دست دادن عزیزان، رابطه عاطفی دشوار، ورشکستگی و … را تجربه میکنند
- زنان بیشتر از مردان در خطر ابتلا به افسردگی ماژور هستند؛ به خصوص در سنین بالاتر از ۳۰ سال
- افرادی که سابقه افسردگی، اختلالات روانی، اعتیاد یا خودکشی داشتهاند
- افرادی که دچار اختلالات اضطرابی، اختلال خواب یا اختلال استرس پس از سانحه هستند
- افرادی که بیماری حاد جدی یا مزمن دارند
- استفاده از برخی داروها مثل داروهای ضد فشار خون یا خواب
توجه داشته باشید که صرفا داشتن یک یا چند عامل باعث ابتلا به افسردگی ماژور نمیشود؛ بلکه بر اساس بررسیهای انجام شده این عوامل ریسک را افزایش میدهند.
۷ نشانه ابتلا به افسردگی ماژور
افسردگی یک اختلال جدی است که با علائم واضح و قابل مشاهده دیده میشود و نشانههای آن میتواند در افراد مختلف متفاوت باشد. شدت علائم افسردگی ماژور یا عمده به اندازهای هست که محسوس بوده و در زندگی روزمره اختلال ایجاد کند. مهمترین علائم افسردگی ماژور عبارتند از:
۱. احساس غم و اندوه مداوم
یکی از شایعترین علائم افسردگی احساس درونی غم و اندوه است که اگرچه در بازههای زمانی مختلف شدت متفاوتی دارد؛ اما همواره تداوم مییابد و با رسیدن یک خبر خوب یا برطرف شدن مشکلات برطرف نمیشود. این علائم ممکن است همراه با یاس و نا امیدی بوده و حتی دردهای فیزیکی بی دلیلی نیز ایجاد کند. البته احساس ناراحتی اغلب درونی بوده و سایر افراد ممکن است قادر نباشند به راحتی این علامت را تشخیص دهند.
۲. از دست دادن علایق و لذتها
افرادی که به افسردگی ماژور مبتلا میشوند، از علایق و سرگرمیهایی که قبلا به خاطر آنها خوشحال میشدند دیگر لذت نمیبرند. معمولا این افراد انرژی کمتری دارند و انگیزهای برای ایجاد لذت در خود ندارند. فرد ممکن است احساس گناه کند و لذت بردن از زندگی را شایسته خود نداند.
۳. اختلالات خواب
یکی دیگر از علائم اصلی افسردگی ماژور کم خوابی یا پر خوابی شدید است که همین عامل نیز بر تشدید افسردگی تاثیرگذار است. در واقع افسردگی با تغییر سطح ناقلهای عصبی باعث افزایش یا کاهش محسوس ساعات خواب شده و در یک سیکل معیوب همین عامل باعث تشدید افسردگی میشود.
۴. تغییر در اشتها
افزایش یا کاهش اشتها میتواند یکی دیگر از علائم افسردگی عمده باشد. افرادی که دچار افسردگی میشوند هم ممکن است افزایش اشتها را تجربه کنند و هم ممکن است کم اشتها شوند؛ حتی ممکن است به صورت دورهای این اشتها تغییر کند.
۵. تحریک پذیری
تحریک پذیری و طغیان خشم ممکن است در اثر ابتلا به افسردگی ماژور ایجاد شود و بر رفتار فرد با دیگران تاثیر بگذارد. فرد به دلیل اضطرابی که تحمل میکند ممکن است بی قرار شده و نتواند انتظار، بحث یا شرایط سخت را مثل قبل تحمل کند.
۶. اختلال تمرکز
مشکل در تمرکز، فکر کردن، یادگیری و تصمیم گیری میتواند نشانه دیگری از افسردگی ماژور باشد. البته عوامل مختلفی ممکن است باعث اختلال تمرکز شود اما در صورتی که این علامت با سایر علائم همراه شود قابل توجه است.
✍️ بیشتر بدانید: تاثیر شبکه های مجازی بر افسردگی
۷. کند شدن فکر و حرکت
یکی دیگر از علائم اصلی افسردگی این است که فرد با سرعت کمتری قادر است فکر کند و به محرکها دیر پاسخ میدهد. همچنین حرکات بدن کند میشود و نمیتواند بازدهی خوبی را در شرایط سخت داشته باشد. کاهش انرژی و انگیزه علت اصلی بروز این علامت است.
افسردگی ماژور علائم دیگری نیز مثل فکر کردن یا اقدام به خودکشی، مشکلات فیزیکی، انزوای اجتماعی و … نیز داشته باشد و برای شناسایی علائم بیشتر بهتر است با پزشک در این مورد مشورت کنید.
راههای تشخیص و درمان افسردگی ماژور
خوشبختانه افسردگی ماژور قابل درمان است و با همکاری خود فرد و نزدیکان او امکانپذیر است. مراجعه به روانپزشک و استفاده از متدهای جدید تنها راه تشخیص و درمان قطعی افسردگی عمده است. تشخیص افسردگی به کمک معاینه جسمانی، تستهای آزمایشگاهی، ارزیابی روانپزشکی و بررسی علائم صورت میگیرد. گاهی ممکن است افسردگی به دلیل شرایط جسمانی و یک مشکل پزشکی خاص باشد. مصاحبه با بیمار و نزدیکان او بهترین راه برای تشخیص افسردگی محسوب میشود.
درمان افسردگی به کمک تکنیکهای روان درمانی و دارو درمانی صورت میگیرد. داروهای مهار کننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مثل فلوکستین، سیتالوپرام و سرترالین یا داروهای مهار کننده بازجذب سروتونین- دوپامین (SNRIs) معروفترین داروهای ضد افسردگی هستند. مصرف این داروها به صورت خودسرانه به هیچ وجه توصیه نمیشود و حتما باید با مشورت پزشک صورت پذیرد.
📞 برای رزرو نویت و مشاوره با دکتر علیرضا جباری با شماره ۰۲۱۲۲۰۱۶۶۹۳ در تماس باشید 📞
روان درمانی، مشاوره با تراپیست، رفتار درمانی و گروه درمانی نیز میتواند به درمان بیماران کمک کند. علاوه بر این لازم است اطرافیان فرد همکاری لازم را داشته باشند و سبک زندگی از جمله رژیم غذایی، الگوی خواب، تحرک بدنی و مواردی از این قبیل تغییر پیدا کند.
دوره درمان افسردگی ماژور چقدر است؟
دوره درمان بیماران افسردگی ماژور وابسته به شرایط مختلف متفاوت است. در برخی افراد ابتدا باید علت زمینهای افسردگی برطرف شود تا امکان درمان وجود داشته باشد. درمان این بیماری به تدریج است و تا مدتی بعد از برطرف شدن کامل علائم میبایست ادامه پیدا کند. اوایل درمان که مقداری علائم تخفیف پیدا میکنند و فرد انرژی بیشتری دارد بسیار خطرناک است و به دلیل احتمال خودکشی میبایست مراقبتهای بیشتری صورت بگیرد.
گاهی ممکن است پزشک چند دارو را برای پیدا کردن درمان مناسب افسردگی در بیمار امتحان کند. درمان افسردگی ماژور با استفاده از داروی مناسب و تکنیکهای درمانی استاندارد ممکن است بین ۳ ماه تا حتی ۱ سال به طول بیانجامد.
با فرد مبتلا به افسردگی ماژور چگونه رفتار کنیم؟
رفتار اطرافیان با فردی که دچار افسردگی ماژور شده از اهمیت زیادی برخوردار است و میتواند به درمان کمک کرده یا خلاف جهت آن عمل کند. مهمترین اصل در رفتار با فرد مبتلا به افسردگی عمده این است که بیمار بودن او را درک کنید و او را مقصر مشکلات ندانید؛ بلکه بیماری را علت اصلی مشکلات بدانید. در ادامه با مهمترین راهکارهایی که برای رفتار با بیماران افسردگی توصیه میشود آشنا میشویم:
- به او گوش دهید و بگویید که همیشه در کنارش هستید
- به او کمک کنید یکه روانشناس و روانپزشک خوب پیدا کند
- او را برای ادامه درمان تشویق کنید
- به او احساس ارزشمند بودن و قدردانی بدهید
- هرگز از جملات کلیشهای (مثل تو مشکل خاصی نداری، ناراحت نباش، خوشحال باش و …) استفاده نکنید
- بیشتر در مورد افسردگی مطالعه کنید
- فرد را به تعاملات و فعالیتهای اجتماعی بیشتر تشویق کنید
- با او در تماس باشید
- همواره او را درک کنید و از قضاوت کردن او خودداری کنید
چگونه به یک فرد مبتلا به افسردگی ماژور کمک کنیم؟
افسردگی ماژور یک بیماری جدی است که میتواند مشکلات زیادی را ایجاد کرده و زندگی فرد را به طور کلی مختل کند. برای کمک به افرادی که افسردگی ماژور دارند بهتر است آگاهی خود را از این بیماری بیشتر کنید و علائم افسردگی را بشناسید. همچنین با تشویق فرد به درمان و گفتگوی بیشتر میتوانید در جهت درمان گام بردارید. توجه داشته باشید که مراجعه به یک روانشناس و پزشک خوب بهترین راهکار برای درمان این عارضه است.
۰ دیدگاه