اضطراب بعد از مهاجرت؛ از علت تا درمان آن

انواع مشکلات روانی بعد از مهاجرت

اغلب مهاجران با مشکلات فراوانی مانند افسردگی بعد از مهاجرت، اضطراب و اختلال پس از سانحه، اندوه، ناامیدی، اختلال در خواب، تحریک پذیری و عصبانیت مواجه می شوند. مهاجران در کشور مقصد در صورتی که از سلامت روانی و روحی مناسبی برخوردار باشند می توانند به عنوان یک نیروی کار مفید فعالیت داشته باشند، بنابراین شناخت و درمان مشکلات روحی این افراد مانند مشکلات سایر افراد ساکن جامعه اهمیت دارد.

اضطراب بعد از مهاجرت

یکی از مشکلات روحی که اغلب افراد پس از مهاجرت از کشور مادری با آن مواجه می شوند اضطراب است. بدون شک تجربه اضطراب و استرس ناشی از جابجایی یا دور شدن از خانواده طبیعی است، اما تجربه طولانی مدت این احساس می تواند سبب بروز اختلال اضطراب در افراد شود.

علت اضطراب پس از مهاجرت

اگرچه تجربه اضطراب بعد از مهاجرت کاملا طبیعی است، اما معمولا علت بروز آن در افراد مختلف باتوجه به شرایط خروج از کشور متفاوت است. به طورکلی، دلایل ایجاد اضطراب در اشخاصی که به صورت غیر قانونی مهاجرت می کنند با خروج افراد به شکل قانونی متفاوت است.

دلیل اضطراب برای مهاجران غیر قانونی

عمده دلایلی که منجر به بروز اضطراب در مهاجران غیرقانونی و پناهجویان می شود عبارت است از:

• شرایط چالش برانگیر و تهدید کننده زندگی مانند جنگ، خشونت، خطر بازداشت و زندانی شدن
• عدم تامین نیازهای اولیه برای زندگی و عدم امنیت که افراد را مجبور به مهاجرت از کشور خود می نماید.
• عدم آزادی بیان و سایر موارد حقوق بشری
• مشکلاتی که در طی سفرهای پرخطر با آن مواجه می شود مانند خطر خشونت، بازداشت و عدم دسترسی به نیازهای اولیه در مسیر
• اقامت اولیه در کمپ
• نامشخص بودن طول زمان اقامت موقت
• طولانی شدن روند پذیرش در کشور مقصد
• رفتارهای نامناسب که در طی مسافرت و اقامت اولیه تجربه می شود
• تغییر زبان و عدم توانایی برقرار ارتباط با اطرافیان

دلیل اضطراب برای مهاجران قانونی

اگرچه افراد با تجربه خروج قانونی مشکلات و دشواری های مهاجران غیر قانونی را ندارند، اما همچنان آن ها نیز در معرض اضطراب بعد از مهاجرت خواهند بود. از مهمترین دلایل بروز اضطراب در مهاجران قانونی عبارتند از:

• جدا شدن از اعضاء خانواده
• جدایی از محل کار، محل تحصیل و محل زندگی که خاطرات بسیاری را شامل می شود
• جدا شدن از تمام گروه های اجتماعی مانند گروه دوستان، گروه همکاران، گروه های ورزشی و هنری و ….
• دریافت مجوز کار، تحصیل و اقامت طولانی مدت
• شرایط بد زندگی نسب به کشور مبدا
• بیکاری
• مشکلات همسان سازی و ادغام در جامعه
• چالش های فرهنگی، مذهبی، جنسیتی، حقوقی و سیاسی بین کشور مبدا و مقصد
• نژاد پرستی و طرد شدن در جامعه مقصد
• تنش بین مهاجران و جمعیت اصلی جامعه میزبان
• قرار گرفتن در طبقات پایین اجتماعی در کشور مقصد نسبت به کشور مبدا
• تغییر مکرر کار و یا محل زندگی در سال های اول پس از مهاجرت
• محرومیت های اجتماعی و تبعیض نژادی
• انزوا و دلتنگی برای بازگشت به شرایط پیشین

هر یک از مواردی که نام برده شد می تواند به تنهایی منجر به بروز مشکلات روحی مانند اضطراب در مهاجران شود. توجه داشته باشید که احتمال ابتلا به اضطراب در افرادی که پیش از سفر نیز با مشکل اضطراب درگیر بوده اند بیشتر خواهد بود.

پیشگیری اختلال اضطراب بعد از مهاجرت

بر اساس تحقیقات میزان اضطراب مهاجران پس از چند سال و با سازگاری افراد در جامعه به تدریج بهبود می یابد. برخی از عواملی که در کاهش اضطراب پس از مهاجرت موثر هستند، عبارتند از:

• دسترسی به شغل و کسب درآمد
• برخورداری از خدمات بهداشتی و درمانی
• حمایت ها اجتماعی از طرف سازمان هایی که به امور مهاجرین رسیدگی می نمایند
• مهارت گفتگو به زبان کشور میزبان
• بهبود یافتن شرایط مسکن و وضعیت اقتصادی
• دسترسی به آموزش و سایر خدمات اجتماعی
• احساس امنیت در کشور مبدا
• برقراری ارتباط با خانواده، دیدارهای حضوری و تصویری
• معاشرت با گروه های قومی مشابه در کشور مقصد و یا سایر مهاجرین هموطن
• برقراری ارتباط های دوستانه و عاطفی

علاوه براین، توجه کشور میزبان به ماهجران و پناهندگان تاثیر بسزایی در پیشگیری و درمان اختلالات روانی بعد از مهاجرت خواهد داشت. برخی از تسهیلاتی که جامعه ی میزبان می تواند برای پناهجویان اختصاص دهد عبارتند از:

• ارائه اطلاعات واضح در مورد حقوق شهروندی مهاجران از ابتدا
• شناسایی افرادی که بیشتر در معرض خطر اضطراب قرار دارند مانند کودکان، سالخوردگان و سایر افراد آسیب پذیر و حمایت از این گروه ها
• تسهیل ارتباط در روزهای اولیه مانند حضور مترجمین در کمپ و یا سایر مکان هایی که مهاجرین بیشتر حضور دارند.
• شناسایی مهاجرین در مدارس، دانشگاه، محل کار و سایر مراکز برای ارائه تسهیلات مقرون به صرفه در زمینه های بهداشتی و رفاهی
• ارائه تسهیلات مالی در سال های اولیه جهت ادغام این گروه از افراد در جامعه
• وضع قوانینی برای حمایت  از این گروه در مقابل حملات نژادپرستانه
• استمرار پیگیری از وضعیت مهاجرین تا زمانی که به شرایط تعادل دست پیدا نمایند.

درمان اضطراب بعد از مهاجرت

براساس تحقیقات انجام شده شیوع برخی اختلالات روانی مانند اضطراب حتی سال ها پس از مهاجرت در میان مهاجران بیشتر از جمعیت اصلی کشور میزبان است. آسیب های اجتماعی پیش و پس از مهاجرت امری طبیعی است، اما باید توجه نمود که عدم درمان این مشکلات می تواند در نهایت منجر به افسردگی، ناامیدی و در مواردی با خودکشی همراه باشد. به همین علت مراجعه به یک روان درمانگر یا روانپزشک می تواند از عوارض جدی این اختلال بکاهد.

ممکن است برخی از مهاجران به دلایلی مانند نداشتن توانایی مالی، ناتوانی در برقراری ارتباط و موارد دیگر موفق به یافتن مشاور یا روان درمان در کشور میزبان نباشند. خوشبختانه در حال حاضر به واسطه پیشرفت تکنولوژی و مشاوره آنلاین روانپزشکی از راه دور، امکان مشاوره ایرانیان خارج از کشور وجود دارد. شما می توانید با پرداخت هزینه بسیار پایین تر از کشور میزبان، مشکلات روانی خود را برطرف نمایید.

توصیه پایانی

بدون شک مهاجرت به کشور دیگر می تواند به لحاظ روانی فشار و تنش های متعددی مانند افسردگی و اضطراب را برای مهاجران ایجاد کند. مشکلاتی مانند عدم برقراری ارتباط با دیگران، دوری از خانواده و دوستان، نداشتن شغل، مشکلات مالی و موارد دیگر باعث بروز اضطراب بعد از مهاجرت می شود. این شرایط برای پناهجویان و مهاجران غیرقانونی نیز دشوارتر خواهد بود. از طرفی مراجعه به یک مشاور یا روانپزشک در خارج از کشور با سختی هایی همراه است، لذا توصیه می شود که از مزیت روان درمانی ایرانیان خارج از کشور استفاده کنید. مشاوره با بهترین روان درمانگر، حتی از راه دور می تواند مشکلات متعدد مهاجران را برطرف کند.