اختلال شخصیت اسکیزوئید (SPD) یک بیماری مزمن و فراگیر است که با انزوای اجتماعی و احساس بی تفاوتی نسبت به افراد دیگر مشخص می شود. افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، اغلب به عنوان افراد دور یا گوشه گیر توصیف می شوند. آنها بیان اجتماعی محدودی دارند و تمایل دارند از موقعیت های اجتماعی که شامل تعامل با افراد دیگر است اجتناب کنند. ما در این مقاله قصد داریم به بررسی علل، علائم و راه های درمان اختلال شخصیت اسکیزوئید بپردازیم، لذا تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
منظور از اختلال شخصیت اسکیزوئید چیست؟
اختلال شخصیت اسکیزوئید یا Schizoid Personality Disorder (SPD) یک الگوی بی‌تفاوتی نسبت به روابط اجتماعی است که با طیف محدودی از بیان عاطفی و تجربه مشخص می شود. افراد مبتلا به این اختلال شخصیت می توانند در زندگی روزمره کار کنند، اما روابط معناداری با دیگران ایجاد نمی کنند. آنها معمولاً تنها هستند و ممکن است مستعد رویاپردازی بیش از حد و همچنین ایجاد وابستگی به حیوانات باشند. آنها معمولا در مشاغل انفرادی که برای دیگران دشوار است، مانند نگهبانان شبانه، خوب عمل کنند. افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید به ندرت احساس می کنند مشکلی در آنها وجود دارد. این اختلال در اوایل بزرگسالی خود را از طریق جدایی های اجتماعی و عاطفی نشان می‌دهد که و اغلب مبتلا به این اختلال از داشتن روابط نزدیک سر باز می زنند.
این اختلال شخصیت تحت عنوان راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) به عنوان یک وضعیت خوشه ای طبقه بندی می شود که معمولا عجیب و غریب و غیر عادی توصیف می گردد. دو اختلال شخصیت دیگر خوشه A اختلال شخصیت اسکیزوتایپی و اختلال شخصیت پارانوئید هستند.
علائم شخصیت اسکیزوئید
طبق DSM-5 ، علائم اختلال شخصیت اسکیزوئید شامل موارد زیر است:
- تمایلی به روابط نزدیک ندارد یا از آن لذت نمی برد.
- گوشه گیر و جدا به نظر می رسد.
- از فعالیت های اجتماعی که شامل تماس قابل توجه با افراد دیگر است، اجتناب می کند.
- تقریباً همیشه فعالیت های انفرادی را انتخاب می کند.
- علاقه کم یا بدون علاقه به تجربیات جنسی با شخص دیگر دارند.
- فاقد روابط نزدیک به جز با بستگان نزدیک است.
- نسبت به ستایش یا انتقاد بی تفاوت است.
- سردی عاطفی، جدایی، یا عاطفه مسطح را نشان می دهد.
- در بیان خود مشکل دارد.
- تغییرات قابل مشاهده کمی در خلق و خوی خود نشان می دهد.
- از چند فعالیت لذت می برد.
- انگیزه یا اهداف زندگی اندکی دارد.
علت بروز اختلال اسکیزوئید چیست؟
به طورکل،علت اختلالات شخصیت از جمله اسکیزوئید شناخته شده نیست، اما خطر بالاتری برای اختلال شخصیت اسکیزوئید در خانواده های مبتلا به بیماری‌های طیف اسکیزوفرنی وجود دارد. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد این اختلال ساختار ژنتیکی زمینه‌ای با اسکیزوفرنی دارد و کناره‌گیری اجتماعی یکی از ویژگی‌های هر دو اختلال است. استعداد ژنتیکی برای ابتلا به این اختلال وجود دارد و برخی از مطالعات میزان وراثت پذیری را تقریباً ۳۰ درصد می دانند.
تست اسکیزوئید
تست‌های اختلال شخصیت اسکیزوئید معمولا شامل پرسشنامه‌ها و ارزیابی‌های روان‌شناختی هستند که به تشخیص ویژگی‌ها و الگوهای رفتاری مرتبط با این اختلال کمک می‌کنند. این تست‌ها باید حتما توسط بهترین روانپزشک انجام شوند. توجه کنید که این تست‌ها فقط ابزارهایی برای ارزیابی هستند و اختلال شخصیت اسکیزوئید باید در زمینه‌های دیگر زندگی فرد نیز بررسی شود و صرفاً بر اساس نتایج یک تست نمی‌توان تشخیص داد. نمونه سوالاتی که در تست اسکیزوئید مورد بررسی قرار می گیرند عبارت اند از؛
- آیا شما بیشتر وقت خود را به تنهایی سپری می‌کنید و از فعالیت‌های اجتماعی دوری می‌کنید؟
- آیا شما احساسات خود را به سختی ابراز می‌کنید یا به ندرت احساسات دیگران را درک می‌کنید؟
- آیا شما تمایل کمی به تشکیل روابط نزدیک با دیگران دارید؟
- آیا شما از فعالیت‌های اجتماعی لذت نمی‌برید یا نسبت به آنها بی‌علاقه‌اید؟
- آیا شما در جمع احساس ناآرامی می‌کنید یا تمایل دارید در پس‌زمینه باقی بمانید؟
افراد معروف اسکیزوئید
افراد معروفی که به اختلال شخصیت اسکیزوئید یا ویژگی‌های مشابه شناخته شده‌اند، به دلیل رفتارهای خاص، تمایل به تنهایی و یا عدم وابستگی عاطفی به دیگران مورد توجه قرار می‌گیرند. برخی از این افراد عبارتند از:
- فرانتس کافکا؛ نویسنده مشهور چک که به خاطر آثارش در زمینه تنهایی و بیگانگی شناخته شده است.
- امیل سیوران؛ فیلسوف و نویسنده رومانیایی که به موضوعات عمیق فلسفی و وجودی علاقه‌مند بود و زندگی انزواطلبانه‌ای داشت.
- هارولد پینتر؛ نمایش‌نامه‌نویس و شاعر بریتانیایی که برخی از آثارش به موضوعات تنهایی و عدم ارتباط اشاره دارد.
- سیدنی پواتیه؛ بازیگر و کارگردان معروف که در مصاحبه‌ها به تمایلات خود به تنهایی اشاره کرده است.
- بنیامین نتانیاهو؛ نخست‌وزیر سابق اسرائیل، که برخی ویژگی‌های شخصیتی او به عنوان فردی با تمایلات اسکیزوئید توصیف شده است.
تفاوت اسکیزوئید و اسکیزوفرنی
خیر. مانند همه اختلالات شخصیت، اختلال شخصیت اسکیزوئید یک الگوی رفتاری مادام العمر است و منجر به ناراحتی ذهنی در فرد مبتلا نمی شود. در مقابل، اسکیزوفرنی یک شروع معمولی در اوایل بزرگسالی دارد و منجر به پریشانی شدید در فرد می شود. این اختلالات دارای ویژگی های مشترکی مانند ناتوانی در برقراری ارتباط با دیگران و ناتوانی در ابراز احساسات هستند. اما افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید توهم یا پارانوئید ندارند و همچنین تفکر یا گفتار مخدوش ندارند. در حقیقت تمام افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید، بر خلاف افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا اختلال اسکیزوافکتیو، با واقعیت در تماس هستند. شیوع این اختلال در حدود ۳.۱ تا ۴.۹ درصد جمعیت است که فراوانی آن در مردان و زنان یکسان است.
بهترین اقدام درمانی اختلال شخصیت اسکیزوئید
درمان باید به جای تلاش برای “درمان” فرد، بر اهداف درمانی ساده برای کاهش نگرانی‌های فوری یا عوامل استرس‌زا در زندگی فرد تمرکز کند. شناخت درمانی ممکن است برای پرداختن به انواع خاصی از افکار واضح و غیرمنطقی که بر رفتارهای بیمار تأثیر منفی می‌گذارند، استفاده شود. این برنامه درمانی باید در شروع درمان به وضوح تعریف شود. درمانگر باید از تفاوت های فرهنگی که می تواند به عنوان اختلالات شخصیتی ظاهر شود، آگاه باشد.
درمان اختلال شخصیت اسکیزوئید
افرادی که این اختلال را دارند به ندرت به دنبال درمان هستند، آنها فکر نمی کنند مشکلی وجود ندارد و رفتار آن ها طبیعی است. این تا حدی به این دلیل است که افراد مبتلا به این تشخیص معمولاً احساس تنهایی نمی‌کنند یا با افرادی که از روابط نزدیک لذت می‌برند رقابت نمی‌کنند.
معمولاً برای اختلال شخصیت اسکیزوئید داروها توصیه نمی شود. با این حال، گاهی اوقات از آنها برای درمان کوتاه مدت افسردگی و یا حالت های شدید اضطراب مرتبط با این اختلال استفاده می شود. وجود اضطراب، که معمولاً ناشی از ترس از افراد دیگر است، ممکن است به این معنی باشد که تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوتایپی مربوطه مناسب‌تر است.
درمان فردی که با موفقیت به سطح اعتماد درازمدت دست می یابد ممکن است مفید باشد، زیرا به افراد مبتلا به این اختلال کمک می کند تا در مواردی که مورد نظر است، روابط معتبر برقرار کنند. روان درمانی فردی می تواند به تدریج بر شکل گیری رابطه واقعی بین بیمار و درمانگر تأثیر بگذارد.
پیگیری روان درمانی طولانی مدت دشوارتر است زیرا بهبود این اختلال دشوار است. در عوض، درمان باید بر روی اهداف درمانی ساده تمرکز کند تا نگرانی های فعلی یا عوامل استرس زا در زندگی فرد را کاهش دهد. شناخت درمانی ممکن است برای پرداختن به انواع خاصی از افکار واضح و غیرمنطقی که بر رفتارهای بیمار تأثیر منفی می‌گذارند، استفاده شود. این برنامه درمانی باید در شروع درمان به وضوح تعریف شود. درمانگر باید از تفاوت های فرهنگی که می تواند به عنوان اختلالات شخصیتی ظاهر شود، آگاه باشد.
علت خودداری افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید از درمان
این اختلال به عنوان خود ذهنی آزاردهنده برای فرد تجربه نمی شود. در حالی که افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید تشخیص می دهند که با دیگران تفاوت دارند، به ویژه در عدم علاقه آنها به روابط نزدیک، این منجر به نگرانی یا تنهایی نمی شود. کسانی که به دنبال درمان هستند که یکی از اعضای خانواده یا به آنها توصیه کرده است که مشاوره یا کمک های یک رواندرمانگر خوب را دریافت کنند.
ازدواج با اختلال شخصیت اسکیزوئید
افراد با اختلال شخصیت اسکیزوئید معمولا از ابراز عواطف و ارتباطات نزدیک با دیگران پرهیز می‌کنند که این باعث احساس تنهایی یا عدم رضایت در رابطه خواهد شد،آنها به طور کلی از فعالیت‌های اجتماعی دوری می‌کنند و تمایل دارند زمان خود را به تنهایی سپری کنند. این افراد همچنین ممکن است در برابر اتفاقات عاطفی یا بحران‌ها واکنش کمی نشان دهند که می‌تواند برای شریک زندگی‌شان دشوار باشد. در نهایت موفقیت رابطه به تلاش هر دو طرف بستگی دارد و بخصوص در رابطه با افرادی که اختلال شخصیت دارند، نیاز به زمان و صبر دارد. مهم است که شما به ویژگی‌های این اختلال پی ببرید و آنها را بپذیرید. درک این موضوع که فرد نیاز به فضای شخصی دارد، می‌تواند به کاهش تنش کمک کند.برقراری ارتباط واضح و صادقانه بسیار مهم است. سعی کنید احساسات خود را به آرامی و بدون فشار بیان کنید. لازم است که انتظارات واقع‌بینانه از رابطه داشته باشید. ممکن است فرد برای نشان دادن عشق و محبت به شیوه‌های غیرمعمول نیاز داشته باشد.مشاوره زوجی نیز در این مسیر می‌تواند به بهبود ارتباط و درک متقابل کمک شایانی کند.
چه زمانی برای اختلال اسکیزوئید به روانپزشک مراجعه کنیم؟
- اگر فرد به دلیل ویژگی‌های این اختلال نتواند به خوبی در کار، تحصیل یا روابط اجتماعی عمل کند.
- اگر فرد احساس تنهایی مفرط یا افسردگی داشته باشد و نتواند از راه‌های معمولی برای بهبود وضعیت خود استفاده کند.
- اگر فرد به شدت از روابط اجتماعی دوری کند و این موضوع به مشکلاتی در زندگی‌اش منجر شود.
- اگر فرد به دلیل احساس جدایی یا بی‌علاقگی نسبت به دیگران، از فعالیت‌های لذت‌بخش و فرصت‌های اجتماعی صرف‌نظر کند.
- اگر فرد به دلیل ویژگی‌های شخصیتی‌اش دچار اختلال اضطراب یا استرس مداوم شود.
- اگر تغییرات قابل توجهی در الگوهای تفکر یا رفتار فرد مانند افکار منفی یا خودآسیبی مشاهده شد.
*~ سوالات متداول درباره اختلال شخصیت اسکیزوئید ~*
علائم شایع آن شامل تمایل به تنهایی، عدم ابراز احساسات، و بی‌علاقگی به فعالیت‌های اجتماعی است.
عوامل ژنتیکی، محیطی و تجربیات دوران کودکی ممکن است تاثیرگذار باشند.
افراد مبتلا ممکن است احساس تنهایی و افسردگی را تجربه کنند.
به خودی خود خطرناک نیست، اما ممکن است باعث مشکلاتی در روابط و کیفیت زندگی شود.
۰ دیدگاه